Maquette: de dienstvertrekken in het souterrain, The downstairs service rooms

Allereerst wil ik mijn nieuwe volger, Janne, welkom heten en iedereen bedanken voor jullie reacties op mijn vorige post.

Iedereen die wel eens een landhuis of kasteel heeft bezocht, of televisieseries zoals 'Upstairs Downstairs' of 'Downton Abbey' heeft gekeken, weet dat het leven dat de eigenaren leefden niet mogelijk zou zijn geweest zonder voldoende personeel. Om het reilen en zeilen goed te laten verlopen beschikten voorname huizen, zoals Huis ter Swinnendael, over dienstvertrekken zoals keukens, voorraadkamers, stallen, werkplaatsen en wat al niet meer.

De stallen en werkplaatsen bevinden zich bij Huis ter Sinnendael in bijgebouwen die hier verder niet aan bod komen. Het souterrain van Huis ter Swinnendael is er volledig op gericht om het goede leven van de familie 'boven' mogelijk te maken.

Maquette van Huis ter Sinnendael. Souterrain + bel-etage

Op de plattegrond die ik voor het souterrain heb gemaakt bevinden zich zes vertrekken. Een  onder voorhuis (1),  een voorraadkamer(2), een morskeuken(3), een personeelskamer(4), een kookkeuken(5) en een rentmeesterskamer (6).
Verder komen er ook nog een linnenkamer, een bergzolder en slaapvertrekken voor het personeel, maar die zullen zich op de zolder bevinden.

De hal, of het onder voorhuis (1):
Hier is de personeelsingang. Hier worden goederen afgeleverd door een handelaar of tuinman, en wachten de pachters en andere bezoekers tot de rentmeester van het domein ze ontvangt in zijn werkkamer. Verder geeft het onder voorhuis toegang tot de voorraadkamer en via de houten wand tot het trappenhuis en de daarachter gelegen bediendenkamer.

Het onder voorhuis

De rentmeesterskamer (6):
In deze kamer wordt het reilen en zeilen van de economische kant van een landgoed geregeld. Hier bevind zich de boekhouding, de pachtcontracten en de geldkist. Geldtransacties vinden hier plaats en niet in het bovenhuis. Het is de meest gerieflijke en statige kamer van het souterrain.

De rentmeesterskamer

Binnenkijken door het venster in de zijwand

De voorraadkamer (2):
De voorraden groenten, boter, kaas, zout, vruchten en andere voedingsmiddelen worden hier bewaard. De wijn, de port en het bier worden in een met een hek afgesloten gedeelte van de voorraadkamer bewaard. Het hek is nog niet geplaatst op de onderstaande foto. Bij de deur ligt een grootboek waarin de huishoudster alle wijzigingen in voorraden noteert. De sleutels voor de deur van de voorraadkamer en de afgescheiden wijnkelder, houdt de vrouw des huizes altijd bij zich.

De voorraadkamer

Kookkeuken (5):
In grote huizen kwamen vaker meerdere keukens voor. Elk met zijn eigen gebruik. De kookkeuken of warme keuken is de plaats waar werd gekookt, gebakken en geroosterd. Deze keuken beschikt over een open haard, een fornuis en een broodbakoven. Er komen tafels en kasten met werkbladen.

De kookkeuken met links: de broodbakoven, in het midden het fornuis, en rechts de haard

De bediendenkamer (4):
Het personeelsvertrek is een soort huiskamer waar de huisbedienden samen eten en karweitjes opknappen. In de kastenwand zit een deur richting het trappenhuis en het onder voorhuis. Achter de andere deur zit een kast waar schoonmaakspullen worden bewaard. Dit vertrek ligt tussen de kookkeuken en de morskeuken in.

De bediendenkamer

Morskeuken (3):
De Morskeuken, ook wel koude keuken of spoelkeuken genoemd, ligt aan de andere zijde van de bediendenkamer. Hier wordt niet gekookt of gebakken. Hier word de vaat gewassen en koude gerechten bereidt, zoals bijvoorbeeld, kaas, geleien en desserts. Belangrijk hier is de aanwezigheid van de pomp en de gootsteen. In de kastenwand zitten kasten met glazendeuren waar serviesgoed in tin, aardewerk en porselein wordt bewaard. Het zilver en de pronkserviezen worden boven in de Eetkamer bewaard.

De morskeuken

Daarmee is de maquette of mock-up voor het souterrain compleet. Dat is het voor nu. Dank jullie wel voor jullie bezoek en tot de volgende post!

Huibrecht